Zelfs op het moment dat mij verteld werd door een arts dat ik een eetstoornis had, drong het niet tot mij door. ‘‘Dat heb ik niet’’ was het enige wat ik dacht.

Ontkenning is een kenmerk van een eetstoornis

Ik? Een eetstoornis? Nee joh, hoe kom je daarbij. Dat hebben alleen graatmagere meisjes. Met mij gaat alles goed. Ik ga nooit een eetstoornis kunnen krijgen. Ik ben daar toch veel te dik voor? Bovendien weet ik waarmee ik bezig ben. Gewoon gezond bezig zijn: gezond eten en sporten.

Toch heb ik een eetstoornis ontwikkeld. Onbewust was ik al twee jaar ‘‘gezond bezig’’. Ik was ontzettend blij wanneer ik afviel en bang wanneer ik aankwam. Aankomen voelde als falen. Maar wanneer iemand begon met zorgen uiten over dat ik zoveel was afgevallen, ontkende ik dat. Ik had nergens last van. Door het eindeloze ontkennen dat er iets niet goed zat, sloop de eetstoornis er als het ware in.

Reality-check

Eigenlijk heb ik mijn eetstoornis ontkend totdat ik al een tijdje de diagnose anorexia nervosa had gekregen. Daarvoor bestond het niet. Zelfs op het moment dat mij verteld werd door een arts dat ik een eetstoornis had, drong het niet tot mij door. ‘‘Dat heb ik niet’’ was het enige wat ik dacht. Mijn moeder zat huilend naast mij. Voor haar was het een bevestiging van wat zij al tijden dacht. Ik kreeg het dringende advies om te stoppen met school en werk. Toen ik een week of twee thuis zat en eigenlijk niets deed, kwam het besef dat ik echt ziek was. Dit was voor mij een pittige reality-check.

Hoe is ontkenning een kenmerk van een eetstoornis?

Nu ik weet dat ontkenning een kenmerk is van een eetstoornis, kan dat verklaren waarom ik bleef ontkennen dat ik een eetstoornis had. De eetstoornis wil zoveel mogelijk terrein houden, daarom doet het er alles aan om erover praten te vermijden. Wanneer je ervan overtuigd bent dat er niets aan de hand is en je de eetstoornis dus ontkent, zal je er minder snel over praten en het niet erkennen.   

Bedenk dat een eetstoornis ontzettend hardnekkig is. Het stopt niet totdat je ingrijpt. Het heeft gevolgen voor de korte- en lange termijn. Wanneer je een eetstoornis hebt, lijkt alles wel mee te vallen en kun je de ernst ontkennen. Eigenlijk kun je ontkenning zien als een manier van coping om ermee om te gaan dat je een eetstoornis hebt.

Besef dat het ontkenning vanuit je eetstoornis kan zijn wanneer je denkt dat het wel meevalt of dat je het afvallen of de eetbuien onder controle hebt. De eetstoornis kan je voor de gek houden. Het laat je denken dat het goed gaat, terwijl dit niet zo is.

Wat helpt?

Wat mij heeft geholpen om van de ontkenning af te komen, is om mijn proces bespreekbaar te maken met mijn omgeving. Toen mijn familie en vrienden wisten dat ik een probleem had met eten en zelfbeeld, hoefde ik geen mooi weer meer te spelen wanneer ik bij hen was. Je hoeft je niet te schamen, iedereen heeft zijn eigen persoonlijke rugzakje. De één moet naar de dokter met een zere knie, de ander heeft mentale issues. Neem jezelf hierin serieus en ga naar de huisarts wanneer je je zorgen maakt.