Comorbiditeit bij eetproblematiek
Soms ontstaat er door een eetstoornis een andere stoornis. Of is een eetstoornis het gevolg van een andere stoornis. Een dubbele diagnose, noem je dat. Ingewikkeld, want hoe werkt zoiets? En hoe kun je geholpen worden?
Als je twee of meer stoornissen tegelijkertijd hebt, heet dat comorbiditeit. Het komt vaak voor bij mensen met een eetstoornis. Het is lastig om te bepalen welke stoornis de oorzaak is en welke het gevolg. Komen de depressieve gedachten door de eetstoornis? Of was je al neerslachtig en hielp je eetstoornis daarbij?
Hulp bij comorbiditeit
De juiste hulp en behandeling maakt het verschil. Deze is afhankelijk van de stoornis die op de voorgrond staat. Deze moet als eerste behandeld worden. De andere moet ondertussen goed worden begeleid. Met een dubbele diagnose word je nog te vaak doorverwezen. Daarom moeten verschillende hulpverleners zo goed mogelijk samenwerken.
Deze vormen van comorbiditeit komen bij eetstoornissen het vaakst voor:
Depressie
Volgens het Trimbos-instituut is de kans dat je een depressie krijgt naast een eetstoornis 50 procent. Het algemene cijfer is 24,3 procent. Bijna een kwart van alle vrouwen heeft (ooit) te maken (gehad) met een depressie. Bij mannen is dit 13 procent. Om de diagnose depressie te krijgen, moet je voldoen aan verschillende criteria van de DSM-5Medisch boek over psychische stoornissen waarin staat aan welke criteria je moet voldoen om een diagnose te krijgen. Een depressie kan de aanleiding zijn voor de eetstoornis, maar ook het gevolg. Door de eetstoornis hoef je niet meer te voelen, kun je gedachten uitschakelen of ergens goed in zijn. Andersom kan de eetstoornis je depressief maken.
Meer over een depressie in combinatie met een eetstoornis lees je hier.
Autismespectrumstoornis (ASS)
Dit is een ontwikkelingsstoornis waarbij de informatieverwerking in de hersenen is verstoord. ASS komt voor bij ongeveer een procent van de bevolking en begint vaak op jonge leeftijd. Een eetstoornis in combinatie met ASS komt vaak voor. Mensen met ASS vermijden bijvoorbeeld bepaald eten omdat ze de smaak, geur of textuur niet prettig vinden. Of vinden eetgeluiden vervelend. Er is helaas nog weinig onderzoek gedaan naar de relatie en factoren die de stoornissen in stand houden.
ADHD
ADHD betekent Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Je hebt een aandachtstekortstoornis en bent hyperactief. Je beweegt bijvoorbeeld heel veel en kunt je niet goed concentreren. ADHD komt regelmatig voor bij mensen met eetproblematiek, vooral in de vorm van een eetbuistoornis. je eet dan als impuls, of gebruikt eetbuien om rustig te worden. Daarnaast kun je vergeten om te eten, wat ook kan leiden tot een eetstoornis.
Angststoornis
Als jouw angst veel groter is dan het echte gevaar, of wanneer je uit het niets bang wordt, kun je last hebben van een angststoornis. We zien dit vaak in combinatie met een eetstoornis, bijvoorbeeld bij anorexia nervosa. Je angst om aan te komen, dik te worden of de controle te verliezen over wat je eet is veel groter dan het echte gevaar.
Dwangstoornis
Dwanggedachten of dwangstoornissen komen gemiddeld bij een derde van de mensen met een eetstoornis voor. Denk aan tellen van calorieën of voeding, obsessief bewegen of eten op vaste tijden.
Persoonlijkheidsstoornis
Als je je extreem gedraagt in bepaalde situaties, heb je misschien last van een persoonlijkheidsstoornis. Je bent bijvoorbeeld extreem jaloers, wantrouwend, op jezelf of vermijdend. Daar heb je zelf last van, of mensen op je werk of in je omgeving hebben dat. Je loopt dan vast. Sommige van die karaktertrekken kunnen zorgen voor een eetstoornis. Als je bijvoorbeeld extreem bang bent of extreem veel controle zoekt. Deze stoornis gaat vaak samen met een angststoornis.