De zus van Kim had een eetstoornis

Wanneer iemand in het gezin een eetstoornis heeft, krijgt het hele gezin hiermee te maken. De impact van een eetstoornis is vaak groot, ook bij broers en zussen. Op 30 september is het Broer en Zus-dag, en daarom deelt Kim haar verhaal als zusje van een zus met een eetstoornis.

Kim is 13 jaar oud als haar ouders haar apart nemen om te vertellen dat haar oudere zus Mieke, die op dat moment 16 is, met een eetstoornis worstelt. Vandaag deelt Kim hoe zij de eetstoornis van Mieke als jonger zusje heeft ervaren. Op dit moment gaat het goed met Mieke, en is ze al een aantal jaar hersteld van haar eetstoornis.

Kun je je nog herinneren hoe je erachter kwam dat jouw zus een eetstoornis had?

Ja, dit kan ik mij nog heel goed herinneren. Dat is ondertussen al best wat jaren geleden, maar het maakte veel indruk. Op het moment dat mijn ouders vroegen of ik even bij ze wilde zitten en zij aangaven dat het niet goed ging met Mieke en zij een eetstoornis had, was ik best wel geschrokken. Ik wist op dat moment niet precies wat een eetstoornis inhield, maar dacht wel meteen aan de beelden die ik in de media voorbij had zien komen. Dit klopte niet met het beeld wat ik van Mieke had, zo zag zij er helemaal niet uit. Mijn ouders konden goed uitleggen hoe de eetstoornis bij mijn zus werkte, maar nog steeds wist ik niet goed wat ik ermee aan moest. Naast dat ik geschrokken was, merkte ik ook boosheid op. Hoezo wist iedereen binnen het gezin dit, en ik niet? En was het wel echt zo? Ik zat op dat moment net op de middelbare school. Ik was vooral druk met mijn weg vinden op een nieuwe school en in een nieuwe levensfase, en was niet zo druk bezig met het leven van mijn zus. We hadden een goede band, maar verschilden ook altijd veel. We zaten op andere scholen dus we kenden ook niet dezelfde mensen.

Je geeft aan dat je naast de zorgen die je had, ook allerlei andere dingen voelde. Hoe heeft dit zich na het gesprek met je ouders verder ontwikkeld?

Tijdens het gesprek met mijn ouders had ik veel vragen. Gelukkig hadden mijn ouders zich op dat moment goed voorbereid en hadden ze op veel vragen een antwoord. Ze legden uit dat Mieke er misschien niet anders dan normaal uitzag, maar wel de hele dag bezig was met eten en veel regels had rondom eten. En dat een eetstoornis in je hoofd zit, en niet altijd zichtbaar is. Diezelfde avond hebben we het er met z’n vieren over gehad. Ik weet nog dat ik er weinig van begreep, want ze kon toch gewoon normaal eten? Ik vond het ook ingewikkeld om Mieke en mijn ouders zo kwetsbaar te zien. Ik wilde helemaal niet dat er iets met mijn zus aan de hand was. Alles moest blijven zoals het was, en ik kon moeilijk omgaan met de nieuwe situatie.

Hoe is de periode daarna voor jou geweest?

Ik denk dat ik het een beetje wegstopte. Ik wilde het er niet te veel over hebben, omdat ik bang was dat alles in ons gezin zou veranderen. Zolang ik contact met Mieke en mijn ouders ontweek, hoefde ik ook niet te voelen hoe de sfeer thuis daadwerkelijk was. Ik kreeg een bijbaantje in de supermarkt waarbij het mij goed uitkwam dat ik tijdens het avondeten vaak weg was. Mijn ouders hadden dit denk ik wel door, maar lieten mij hier mijn gang in gaan. Het was nu eenmaal zo dat er tijdens het eten veel spanning was en er vaak ruzies waren tussen Mieke en mijn ouders. Mieke vond het juist fijn dat ik het nauwelijks over de eetstoornis had en haar gewoon als mijn zus behandelde. Dit zei ze vaak genoeg. Mijn ouders waren minder bereikbaar voor mij, omdat ze naast hun werk veel zorgen hadden rondom Mieke. Op dat moment had ik dat denk ik niet zo door, maar achteraf heb ik mij best wel alleen gevoeld. Pas toen Mieke echt begon met het herstelproces, merkte ik veranderingen in huis op. De rust keerde na een tijdje wel weer terug in huis, maar alsof alles nog niet erg genoeg was, ontwikkelde ik die periode een depressie. Achteraf gezien misschien helemaal niet gek omdat ik jarenlang wegrende voor mijn eigen gevoelens. Gelukkig gaat het na een behandeling voor mijn depressie weer goed met mij, en ben ik hier redelijk snel bovenop gekomen met de juiste hulp.

Nu je terugkijkt op de situatie, zijn er dingen die je zelf anders had willen doen?

Ik denk dat ik op dat moment te jong was om heel goed te weten hoe ik hiermee om moest gaan. Ik kan achteraf wel zeggen dat gevoel opkroppen niet gezond is, maar hoe had ik dat toen moeten weten? Toen ik zelf in therapie ging, heb ik pas geleerd wat gevoel wegstoppen met iemand kan doen. Ik ben er toen pas achter gekomen dat ik mij al die tijd niet gezien en gehoord heb gevoeld.

Hadden je ouders dingen anders kunnen doen?

Mijn ouders deden echt wat binnen hun macht lag. In de ideale situatie was er meer met mij gepraat in de tijd dat Mieke ziek was, maar ik vind het begrijpelijk dat daar op dat moment niet aan gedacht werd. Mijn ouders hadden zoiets ook nog nooit eerder meegemaakt, en in die tijd was er ook weinig ondersteuning voor naasten. Ik vind het daarom zo mooi dat er nu meer hulp is voor naasten van iemand met een eetstoornis, omdat ook zij die hulp goed kunnen gebruiken.

Heb je tips voor andere broers en zussen van iemand met een eetstoornis?

Ik denk dat je als broer of zus vooral dicht bij jezelf moet blijven. Je hele thuissituatie verandert en dit kan veel impact hebben op iemand. Mijn tip is vooral om met elkaar te blijven praten over de situatie, maar juist ook over de ‘normale’ dingen. Het is heel belangrijk om je eigen dingen te blijven doen, ondanks de veranderende thuissituatie en de zorgen van jezelf of je ouders. Mijn tip is dus misschien wel meer bedoeld voor ouders: blijf in gesprek en blijf alle gezinsleden zien en horen. En probeer de normale dingen door te laten gaan waar dat kan.

Om de privacy van de betrokken personen te waarborgen, zijn de namen in deze tekst vervangen door fictieve namen.

Vanuit Stichting Kiem bieden wij ouderbijeenkomsten-EHBE (Eerste Hulp Bij Eetstoornissen). Speciaal voor ouders van kinderen met een eetstoornis. In de ouderbijeenkomsten wordt ervaringsdeskundige eerste hulp (geen behandeling) geboden ter ondersteuning aan ouders. In de bijeenkomsten wordt onder andere aandacht besteed aan hoe je jezelf en de andere gezinsleden niet uit het oog verliest.
Bekijk hier meer informatie over de ouderbijeenkomsten-EHBE

Voor broers en zussen van iemand met een eetstoornis is er een handleiding ontwikkeld.
De handleiding kan je hier bekijken: Handleiding ‘Wat als mijn broer of zus een eetstoornis heeft?’