Wat is een eetstoornis?

Een eetstoornis is een psychisch probleem. Je kunt aan weinig anders meer denken dan aan wel of niet eten, met grote gevolgen voor je lijf en je leven. Hoe eerder je de juiste hulp vindt, hoe groter de kans dat je beter wordt.

Klagen over je gewicht, letten op wat je eet, te veel eten… dat doen we bijna allemaal wel eens. Maar als wel of niet eten je hele leven bepaalt, spreek je van een eetstoornis. Een eetstoornis is een psychische ziekte in veel vormen. Je eet te weinig, of juist heel veel in een keer. Of je gaat na het eten juist niets meer eten, braken of hard sporten. Het is lastig om een gesprek aan te gaan met iemand met een eetstoornis. Zeker aan tafel leidt het al snel tot ruzie.

Een eetstoornis heeft veel invloed op je dagelijks leven

Dat geldt voor jou en je omgeving. Je kunt je vaak nauwelijks meer concentreren. Eigenlijk denk je alleen maar aan wel of niet eten. Je huiswerk krijg je niet meer af. Of je zegt niks meer op je werk, omdat je je schaamt voor je gewicht. Thuis wil je niet betrapt worden als je stiekem eet, of verzin je smoesjes. En je gaat er liever niet meer op uit, omdat er dan vaak wat gegeten moet worden.

Een eetstoornis is slecht voor je lichaam en geest

Door de eetstoornis kun je allerlei lichamelijke klachten krijgen. Denk aan darmklachten en hartproblemen als je te weinig eet. Je menstruatie kan ook uitblijven. Als je overgewicht hebt, kun je daar diabetes bij krijgen. Door een eetstoornis kun je je ook depressief of eenzaam voelen, of jezelf gaan beschadigen.

Een eetstoornis gaat over gevoel

Wel of niet eten kan houvast geven als je je onveilig voelt. Als je bijvoorbeeld gestrest bent door school of je werk, als mensen hoge eisen aan je stellen of als er thuis iets aan de hand is. Je kunt je ook onveilig voelen tijdens een grote verandering. Denk aan een scheiding, of een nieuwe opleiding. Die situaties heb je niet in de hand, maar wat en hoeveel je eet wel.
Voor anderen is een eetstoornis een manier om met schaamte of verdriet om te gaan. Je schaamt je misschien voor je lichaam, rouwt om een verbroken relatie, of bent ongelukkig in je werk. Als je veel of weinig eet, voel je heel even niet.

Er zijn verschillende soorten eetstoornissen

Hieronder vind je de verschillende eetstoornissen die in de DSM-5Medisch boek over psychische stoornissen waarin staat aan welke criteria je moet voldoen om een diagnose te krijgen staan. Op elk type zijn weer variaties. Mensen voldoen ook niet altijd precies aan alle criteria voor een bepaalde eetstoornis. Dat maakt het soms lastig om in te schatten wat er aan de hand is. Bovendien kun je van de ene eetstoornis in de andere glijden – en weer terug.

Hoe ontstaat een eetstoornis?

De oorzaken voor het ontwikkelen van een eetstoornis verschillen per persoon. We zien vaak dat er een verhoogd risico ontstaat door een combinatie van oorzaken. Deze kunnen elkaar mogelijk beïnvloeden. Grip krijgen op oorzaken kan dus erg moeilijk zijn. Het is moeilijk te voorspellen of je gevoelig bent voor een eetstoornis. Bovendien zijn ze voor buitenstaanders soms lastig te zien.

In dit artikel zetten we een aantal oorzaken voor je op een rij.  

Eetstoornis en een eetprobleem: er is een verschil

De termen ‘eetstoornis’ en ‘eetprobleem’ worden soms door elkaar gebruikt. Wat is het verschil? Een eetstoornis ontwricht je lijf en je leven. Een eetprobleem beperkt je in je leven. Je leven wordt er niet door beheerst, maar je bent wel veel met je gewicht bezig. Je neemt je bijvoorbeeld steeds voor om een paar kilo kwijt te raken en voelt je schuldig als dat niet lukt. Een eetprobleem kan wel het begin zijn van een eetstoornis. Als diëten bijvoorbeeld overgaat in bijna niet meer eten.

Het is belangrijk om te weten of er sprake is van een eetprobleem of eetstoornis. Dat bepaalt namelijk welke hulp je nodig hebt en of die wordt vergoed. Behandeling van een eetstoornis wordt vergoed door je verzekering. Behandeling van een eetprobleem wordt soms verzekerd door je zorgverzekeraar. Check dat even in je voorwaarden. Je kunt voor een eetprobleem zelf hulp zoeken bij een psycholoog, coach of diëtist.

Hoe sneller de hulp, hoe beter

Als je denkt dat een familielid, vriend of vriendin mogelijk een eetstoornis heeft, wil je het vast bespreekbaar maken. Maar hoe doe je dat? Blijf ver van oordelen of goedbedoeld advies en laat vooral weten dat je er voor iemand bent. Zoek samen zo snel mogelijk hulp. Hoe eerder die er is, hoe groter de kans op genezing. Een afspraak met de huisarts is een goede eerste stap.